Sobek Zygmunt z Sulejowa h. Brochwicz (zm. 1550), kanonik kapituł katedralnych krakowskiej i gnieźnieńskiej, rzekomy fundator ołtarza w kaplicy Świętej Trójcy w katedrze na Wawelu. Był najmłodszym synem Wojciecha (zob.) i Anny Szydłowieckiej, bratem Melchiora (zob.). Ur. po 24 XII 1510, nie został bowiem wymieniony w akcie z tego dnia, kiedy to Wojciech przekazał swym synom majętności w księstwie opawskim. Najpóźniej od grudnia 1519 razem z braćmi pozostawał pod opieką wujów Krzysztofa i Mikołaja Szydłowieckich.
S. obrał karierę duchowną; już 30 IX 1531, gdy uzyskał prowizję królewską na plebanię w Sieradzu, występował z tytułem dziekana sandomierskiego. Dn. 7 X t.r. skwitował z opieki kanclerza K. Szydłowieckiego. Wkrótce potem wyjechał do Włoch. W r. 1532 studiował prawo w Padwie i zapewne ten sam przedmiot na uniw. w Bolonii. W r. 1534 był z powrotem w kraju i został ustanowiony jednym z opiekunów małoletnich synów nieżyjącego brata Baltazara. Reprezentował wówczas ich interesy przy wykupnie przez królową Bonę star. leżajskiego. Pilnował zresztą spraw bratanków także i w późniejszych latach. W 1536 r. dostał plebanię w Piasku, w r. 1541 – kustodię opatowską. W r. 1542 S. został głównym wykonawcą testamentu brata Melchiora i wprowadzał w życie postanowienia tego aktu, m.in. zajął się zatwierdzeniem fundacji drugiego ołtarza w kaplicy Świętej Trójcy w katedrze na Wawelu (w dawnej literaturze mylnie uważano go za fundatora ołtarza). Tym łatwiej było mu zadanie to wykonać, że 14 VII 1542 został kanonikiem katedralnym krakowskim otrzymując prebende Rzemiędzice. Dn. 10 XI t.r. zwrócił się do kapituły o zgodę na wzniesienie tego ołtarza. Otrzymawszy ją i okazawszy w kurii biskupiej dokumenty brata Melchiora zabezpieczające materialne podstawy fundacji, doprowadził do zatwierdzenia jej przez bpa krakowskiego Piotra Gamrata 5 III 1543. Dyplom erekcyjny nowego ołtarza, uznając wyraźnie Melchiora za fundatora i dobroczyńcę, wskazywał też na współudział w fundacji Baltazara Sobka. S. dopilnował, by w dyplomie erekcyjnym dokładnie sprecyzowano założenia fundacji i uposażenie altarii, której został kuratorem, oraz obowiązki altarysty. Był też zapewne fundatorem płyty nagrobnej i epitafium brata Melchiora.
Wg ustaleń B. Przybyszewskiego, S. nie był lubiany w kapitule, należał do krytyków hierarchii, odznaczał się swobodnymi obyczajami i uchylał od pracy na rzecz kapituły. W r. 1544 odmówił objęcia urzędu prokuratora kapituły. Skrzętnie za to pomnażał swoje beneficja i stan posiadania. Jako egzekutor testamentu brata Melchiora obrabował Stopnicę, w której zmarły miał prepozyturę. Przy instalacji na kanonię w kapitule krakowskiej zobowiązał się przekazać część dochodów ze wsi Rzemiędzice Stanisławowi Hozjuszowi, który scedował mu tę kanonię, zastrzegłszy sobie prawo do korzystania z prebendy do czasu objęcia biskupstwa. S. nie dopełnił zobowiązania mimo wielokrotnych upomnień Hozjusza (dług uregulowali dopiero egzekutorzy testamentu S-ka). Po Hozjuszu także dostał S. w r. 1543 dom kapitulny na ul. Kanoniczej naprzeciw Kolegium Jurystów z obowiązkiem jego odnowienia. S. miał nadto własny dom przy ul. Siennej. W r. 1543 uzyskał plebanię w Solcu. W r. 1545, otrzymawszy 14 IV paszport, zamierzał wyruszyć na pielgrzymkę do Rzymu i do Jerozolimy, ale w ostatniej chwili kapituła zabroniła mu wyjazdu, zanim nie odnowi domu Hozjusza. S. zobowiązał się wówczas (16 IV), iż prace remontowe przeprowadzi natychmiast po powrocie. Wg J. Korytkowskiego powrócił do Krakowa jeszcze w r. 1545; przemawia za tym list Zygmunta I (z 23 XII t.r.) do kard. protektora Polski A. Farnese, najpewniej pisany pod wpływem nalegań S-ka o poparcie go w sporze z Hozjuszem o dochody z uposażenia krakowskiej kanonii. W liście tym S. został określony jako kanonik gnieźnieńskiej kapituły katedralnej, stąd też nie jest pewne, czy jego nieobecność na posiedzeniach kapituły krakowskiej do 26 VI 1546 wiązała się z pielgrzymką, czy pobytem w Gnieźnie. Być może, iż przesunął termin wyjazdu, lub zrezygnował z podróży i dla dopilnowania własnych spraw pozostał w kraju. Dn. 29 IV 1547 dostał prezentę na plebanię w Stryju. Z wyjątkową brutalnością odnosił się S. do poddanych w swoich dobrach. We wsi prestymonialnej Borek Fałęcki (obecnie część Krakowa) zamykał chłopów w więzieniu, nie szczędził im też chłosty. Ta bezwzględność ściągnęła nań 30 VI 1550 upomnienie kapituły. W lipcu t.r. jako wykonawca prowizji apostolskiej na kustodię gnieźnieńską dla Klemensa Rudnickiego był w Gnieźnie i możliwe, że tu zaskoczyła go śmierć. Zmarł w r. 1550, między 7 VII a 8 VIII; dn. 21 VIII t.r. prowizję na kanonię i prebendę gnieźnieńską na skutek śmierci S-ka «ultimi et immediati possessoris vacantem» dostał Jakub Milewski. Egzekutorami jego testamentu byli kanonicy Maciej Drzewicki i Jakub z Korzkwi oraz Hozjusz, już jako bp chełmiński.
Niesiecki; Korytkowski, Prałaci gnieźn., III; Łętowski, Katalog bpów krak., IV; Wiśniewski, Katalog prałatów sandomierskich, s. 175; – Muczkowski J., Dwie kaplice Jagiellońskie, Kr. 1859 s. 7–12; Przybyszewski B., Stanisław Hozjusz w kapitule krakowskiej, „Analecta Cracoviensia” T. 14: 1982 s. 490–1, 519; Świszczowski S., Ołtarz renesansowy z kaplicy św. Trójcy na Wawelu. Studia z dziejów Wawelu, T. 1: 1955 s. 113–14; Wiśniewski J., Dekanat Iłżecki, Monumenta dioecesis Sandomirensis, S. 1, Radom 1909–11 s. 53–63; – Acta Tom., XVI (mylnie jako dziekan sądecki); Hosii epistolae, I–II; Matricularum summ., IV; Księga dochodów beneficjów diecezji krakowskiej z roku 1529, Wyd. Z. Leszczyńska-Skrętowa, Wr. 1968; Przybyszewski, Wypisy źródł. do dziej. Wawelu, T. 12: 1997 cz. 3 s. 24–5; Rykaczewski E., Inventarium omnium et singulorum privilegiorum […] quaecumque in archivo Regni in arce Cracoviensi continentur…, Paryż 1862 s. 223; Vet. Mon. Pol., II; – Arch. Kapituły Katedralnej w Kr.: Acta Actorum t. 3 k. 367, 373–374, 379, 392v., 397v., 415, 418v., 419v., t. 4 k. 65v.–66, 162, 356, 368, 369v.–370, 393, 402v.; Arch. Kurii Metropolitalnej w Kr.: Acta episcopalia t. 19 k. 485–486, t. 20 k. 111, 116, 146, 176, 184, 191, 210, 221v., 216, 231, t. 21 k. 129, t. 23 k. 86–99.
Irena Kaniewska